Middagdutjes: de één zweert erbij, de ander voelt zich geradbraakt na een powernap. Er kunnen veel voordelen zitten aan een dutje, maar hoe je hem inzet is wel van belang.
Dat een goede nachtrust essentieel is voor een goede gezondheid is algemeen bekend. Goed slapen is echter van veel factoren afhankelijk en verschilt bovendien van persoon tot persoon. Een gezond slaappatroon is dan ook maatwerk. Een middagdutje kan een bijdrage leveren aan een passend slaappatroon.
Er is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de invloed van middagdutjes en over het algemeen laat het een gunstig effect zien op zowel de fysieke als de mentale gezondheid. Enkele voordelen zijn bijvoorbeeld:
- Verbeterde alertheid, reactietijd en concentratie: uit onderzoek van de NASA blijkt bijvoorbeeld dat piloten na een powernap van 25 minuten ruim 2 uur langer alert zijn dan wanneer ze niet slapen. Voor chauffeurs en andere verkeersdeelnemers zal dit waarschijnlijk net zo werken.
- Verhoogde productiviteit: de tijd die je 'verliest' door te slapen, win je in door een verbeterde productiviteit, dus de vlieger van ‘ik heb geen tijd’ gaat hier niet op.
- Beter geheugen en leervermogen: jonge kinderen presteren beter op school wanneer ze een middagdutje doen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Dit heeft te waarschijnlijk te maken met dat informatie efficiënter wordt opgeslagen. Indirect wordt zo dus ook de productiviteit op de lange termijn vergroot.
- Stressreductie: zoals te lezen in het artikel ‘gezonde stress’ is het continue ‘aan staan’ het probleem bij stress. Een middagdutje onderbreekt dat, waardoor het lichaam de tijd heeft te herstellen. Dit helpt overspannen zijn voorkomen.
- Positieve mindset: een slaaptekort maakt pessimistischer en angstiger. Een goede nachtrust is hierbij natuurlijk cruciaal, maar een powernap kan positieve invloed hebben op je gedachten en gevoelens.
- Gezondere voedselkeuzes: bij slaaptekort, wordt er meer van het hormoon ghreline aangemaakt. Hierdoor krijgen we meer behoefte aan vet en suiker en zijn we geneigd minder gezonde keuzes te maken. Een dutje kan deze aanmaak remmen.
- Minder risico op hart- en vaatziekten: middagdutjes lijken een positief effect te hebben op het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten. Waarom dit zo is, is nog niet goed aangetoond, maar mogelijk heeft het te maken met de wisselwerking van bovengenoemde effecten. Van stress en ongezond eten is tenslotte bekend dat het hart- en vaatziekten in de hand kan werken.
Maar als het allemaal zo positief uit kan pakken, hoe kan het dan dat sommige mensen zich juist heel moe voelen na een middagdutje? Dit heeft waarschijnlijk te maken met waar je zit in je slaapcyclus op het moment van wakker worden. Een slaapcyclus kent 3 soort slaap: de lichte slaap, de diepe slaap en de REM-slaap. Je begint altijd met de lichte slaap. Als je hieruit wakker wordt, voel je je over het algemeen frisser en alerter dan ervoor, omdat er een deel van de aangemaakte adenosine opgeruimd is. Het is de kunst om niet in diepe of REM-slaap te komen bij een middagdutje. De één raakt echter sneller in diepe slaap dan de ander. Daarom wordt het aangeraden middagdutjes kort te houden.
Net als een goede nachtrust, is ook een middagdutje maatwerk. Maar er zijn wel enkele richtlijnen waar je mee aan de slag kunt als je wilt werken aan een kwalitatief goed middagdutje.
- Hou het kort. 5 minuten kan al heel effectief zijn. Langer dan 20 minuten is af te raden, omdat je dan hoogstwaarschijnlijk in de volgende slaapfase belandt en dus versuft wakker wordt.
- Zorg voor een rustige omgeving waar je niet gestoord wordt en je fysiek goed kunt ontspannen. Schroom dus niet om in je bed te gaan liggen.
- Het is af te raden om later op de dag nog een middagdutje te doen. In de loop van de dag bouw je adenosine op wat zorgt voor een slaapprikkel. Tijdens een middagdutje wordt (een deel) van de opgebouwde adenosine opgeruimd. Het kan je nachtrust negatief kan beïnvloeden als je nog niet voldoende adenosine hebt opgebouwd tegen de avond. De meeste mensen hebben halverwege de dag, net na het middaguur, een energiedipje. Dat lijkt een goed moment te zijn om een uiltje te knappen.
Besef je echter goed: niks is zo krachtig als een goede nachtrust en je kunt helaas geen slaap inhalen met een middagdutje. Probeer eerst je nachtrust te optimaliseren. Een middagdutje kan je dan net dat beetje extra geven als het slapen een keer niet wil lukken of je erg moe bent.
Reactie plaatsen
Reacties