Chrono wattes? Chrono-nutrition. Chrono-nutrition is de verzamelnaam voor de wetenschap naar ons eetritme en de gezondheidseffecten hiervan. Er wordt tegenwoordig veel onderzoek gedaan naar het verband tussen de regelmaat van ons eetpatroon, de tijdstippen waarop we eten en het risico op overgewicht, kanker, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Het idee is dat voeding een wisselwerking heeft met de biologische klok die vele lichaamsprocessen aanstuurt.
De biologische klok, of wel je circadiane ritme, is betrokken bij veel lichaamsprocessen, zoals het slaap-waakritme, de behoefte aan eten en drinken en de veranderingen in hormoonspiegels. De meeste biologische klokken zijn niet precies 24 uur. In de hersenen bevindt zich een centrale klok die de biologische klok onder invloed van daglicht elke dag gelijk zet met de licht-donkercyclus. Grote tijdsverschuivingen, zoals een jetlag, nachtdienst of grote verschillen tussen het slaappatroon doordeweeks en het weekend, kunnen de biologische klok ontregelen. Meer hierover vind je in het artikel ‘De (biologische) tijd verzetten’.
Naast de centrale klok hebben de meeste weefsels en organen ook een klok. Deze orgaan- en weefselklokken worden voornamelijk geregeld door voedselinname. Het moment van eten, de regelmaat en hoe vaak we eten kunnen zo van invloed zijn op onze biologische klok. Ook zijn er aanwijzingen dat voedingsstoffen, zoals alcohol en cafeïne, het ritme kunnen verkorten of verlengen. En natuurlijk is slaap ook een belangrijke factor van onze interne klok.
In de meeste onderzoeken die op dit gebied zijn gedaan, lijkt het dat een onregelmatig eetpatroon minder gunstig is voor onze cardio-metabole gezondheid, zoals insulineresistentie, overgewicht en hoge bloeddruk.
Zo wordt er veel gediscussieerd over de gezondheidseffecten van ontbijten. Sommige onderzoeken laten een duidelijke relatie zien tussen het overslaan van het ontbijt en cardio-metabole risicofactoren, maar dit lijkt niet altijd op te gaan. Waarschijnlijk komt dit doordat mensen de voeding die ze missen door het ontbijt over te slaan later op de dag compenseren. Toch lijkt de meerderheid van de wetenschappelijke onderzoeken wel te wijzen naar een gunstig effect van ontbijten, vooral doordat het kan bijdragen een gezonder eetpatroon gedurende de rest van de dag.
Intermittent fasting (periodiek vasten) kan effectief zijn voor gewichtsverlies, mits je in totaal minder calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Het is niet duidelijk of op lange termijn het gewichtsverlies blijvend is en het geen nadelige gezondheidseffecten heeft. Wanneer je langere tijd afwisselend vast of regelmatig een maaltijd overslaat, is het belangrijk om in de gaten te houden dat je voldoende voedingsstoffen en vocht binnenkrijgt
Ook het tijdstip van eten, en vooral de avondmaaltijd, vraagt om meer onderzoek. Observationele studies wijzen op mogelijk negatieve effecten van late maaltijden op cardio-metabole gezondheid, maar klinische studies zijn te beperkt en te divers om conclusies uit te trekken.
Tot nu toe is op het gebied van chrono-nutrition vooral observationeel onderzoek gedaan, omdat het lastig is om experimenteel onderzoek naar lange termijneffecten uit te voeren. Het lijkt erop dat wanneer en hoe vaak we eten een grotere rol speelt, maar er is vooralsnog te weinig bewijs om er een concreet advies aan te hangen in de vorm van hoeveel eetmomenten en welke tijdstippen ideaal zijn voor een gezond gewicht en een lager risico op ziekten. Meer onderzoek hiernaar zal nodig zijn.
Behoefte aan begeleiding bij het verbeteren van je voeding en gezondheid?
Een leefstijlcoach kan je hierbij helpen.
Reactie plaatsen
Reacties